مترجم : بهروزی
منبع:راسخون



 

اکو سیستم دریایی شامل باتلاق نمک زار، مانگرو، زمین‌های گل و لای، تالاب، صخره‌های مرجانی، جزایر مانع، مصب رودخانه‌ها، کف اقیانوس، دریای عمیق و غیره است. این مقاله واقعیات، ساختار و اشکال زندگی مربوط به این اکو سیستم را برجسته و پر رنگ می‌کند.

اکو سیستم‌های نمکین و شور :

اکو سیستم‌های اقیانوسی شامل ترکیب‌هایی مثل نمک‌هایی (نظیر سدیم، کلر و غیره) حل شده در آب است. این نمک دار بودن، آنها را از اکو سیستم‌های آب تازه‌ی دیگر متمایز می‌کند.
اکو سیستم‌های آبی شامل "اکو سیستم‌های اقیانوسی" و "اکو سیستم‌های آب تازه" هستند. در اکو سیستم‌های اقیانوسی تنها دو موجود زنده قادر به تولید غذا با استفاده از فرآیند فوتو سنتز هستند. این دو نوع تولید کننده "فیتو پلانکتون‌ها" و " جلبک‌های دریایی یا خزه‌های دریایی" خوانده می‌شوند. فیتو پلانکتون‌ها عمدتاً ریز جانداران هستند و دائماً با جریان‌های اقیانوسی شناور می‌شوند. فیتو پلانکتون‌ها توسط زوپلانکتون‌ها خورده می‌‌شوند. جلبک‌های دریایی جلبک‌هایی با اندازه‌ی بزرگ هستند که به طور طبیعی به صخره‌ها می‌چسبند. هم چنین اکو سیستم اقیانوسی شامل انواعی از مخلوقات گیاه خوار است. مخلوقات گیاه خوار نظیر ماهی، لاک پشت‌ها و اورچین‌های دریایی هستند که عمدتاً از علف دریایی، جلبک‌ها و گیاهان تغذیه می‌کنند. حال بیایید به طبقه بندی و گونه‌های گیاهی و حیوانی حمایت شده از مناطق اقیانوسی مختلف، نگاهی عمیق بیندازیم.
اکو سیستم‌های دریایی بسته به عمق آب و ویژگی‌های منطقه، می‌توانند به مناطق زیادی تقسیم بندی شوند.

مناطق اکو سیستم دریایی :

طبقه بندی منطقه دریایی بسته به نفوذ نور خورشید به آب اقیانوس به صورت زیر است :
منطقه نورزی : بالاترین لایه نزدیک به سطح اقیانوس منطقه‌ی نورزی خوانده می‌شود. نور خورشید به این منطقه نفوذ می‌کند و به همین خاطر فرآیند فوتو سنتز امکان پذیر است. این لایه هم چنین لایه نور خورشید خوانده می‌شود.
منطقه غیر نورزی : لایه‌ای که از انتهای لایه‌ی نورزی تا عمق حدوداً 200 متر گسترده شده است لایه‌ی غیر نورزی خوانده می‌شود. مقدار کمی از نور از طریق آب به این منطقه نفوذ می‌کند که برای انجام فوتو سنتز کافی نیست. این لایه هم چنین به لایه‌ی تاریک روشن مشهور است.
منطقه‌ی تاریک : لایه‌ی زیر لایه‌ی غیر نورزی لایه‌ی تاریک نامیده می‌شود. با کمتر از 1 درصد نور خورشیدی که به این منطقه نفوذ می‌کند، این لایه هم چنین لایه‌ی افوتیک نیز خوانده می‌شود. هیچ فوتو سنتزی در این منطقه رخ نمی‌دهد.
محیط زیست دریایی از محیط "دریا بن" و محیط "ساکن دریا" تشکیل شده است که هر کدام در زیر نشان داده شده و توضیح داده شده‌اند. منطقه‌ی ساکن دریا به بدنه‌ی آبی و منطقه‌ی دریا بن به منطقه‌ی اکولوژیک کف دریا اشاره می‌کند. تنوع گسترده‌ای از ماهی‌ها و گونه‌های دیگری که در مناطق مختلف اکو سیستم اقیانوسی زندگی می‌کنند، وجود دارد. اما فقط برخی از آنها در تصویر زیر نشان داده شده‌اند.

محیط ساکن دریا :

منطقه‌ی ساکن دریا منطقه‌ای بین کف اقیانوس و سطح اقیانوس است. ماهی‌ای که در این منطقه زندگی می‌کند، ماهی ساکن دریا نامیده می‌‌شود. طبقه بندی منطقه‌ی ساکن دریا (شامل گونه‌های گیاهی و حیوانی) بسته به عمق، به صورت زیر است :

منطقه‌ی اپی پلاژیک :

این منطقه، عمقی در حدود 200 متر (656 فوت) زیر سطح اقیانوس دارد. گیاهان ریز جاندار که فیتو پلانکتون نامیده می‌شوند در این منطقه موجود هستند. نور خورشید به این منطقه نفوذ می‌کند و فرآیند فوتو سنتز را ممکن می‌سازد.
گونه‌های گیاهی حمایت شده : جلبک دریایی یا جلبک شناور، جلبک قرمز، جلبک سبز، جلبک قهوه‌ای، فیتو پلانکتون، نهان دانه، مانگرو، علف دریا.
گونه‌های حیوانی حمایت شده : ماهی تن بیجی، دلفین، ارکاس، وال آبی، کوسه، چتر دریای، لاک پشت دریایی. دو نوع اصلی ماهی در این منطقه ماهی علوفه و ماهی شکارچی هستند. ماهی‌های شکارچی همانند ماهی‌های علوفه عمدتاً دوکی شکل هستند، دهان بزرگ، بدن صاف و دم دو شاخه‌ای دارند. بیشتر ماهی‌های این منطقه بدن براقی دارند.

منطقه‌ی مزو پلاژیک :

این منطقه از منطقه‌ی اپی پلاژیک در عمق حدوداً 200 متری (656 فوت) تا عمق 1000 متری (3280 فوتی) گسترده شده است. نور خورشید به مقدار خیلی کمی به این منطقه نفوذ می‌کند و فرآیند فوتو سنتز را غیر ممکن می‌سازد.
گونه‌های گیاهی حمایت شده : به خاطر فقدان نور هیچ گیاهی در این منطقه وجود ندارد.
گونه‌های حیوانی حمایت شده : ماهی مرکب، خرچنگ، ده پا، نیشتر ماهی، کوسه گربه‌ای زنجیره‌ای، اره ماهی، مار ماهی گرگ، ماهی تن بیجی، ماهی آرام، شکم پایان و کریل. بیشتر ماهی‌ها در این منطقه با بدن کوچک و عضلانی و استخوان‌های سفت و سخت خود بسیار متحرک هستند. آنها کلیه‌ها و قلب بزرگی دارند. آبشش آنها (ارگان تنفسی) به خوبی رشد کرده است.

منطقه‌ی ژرفی :

این منطقه از منطقه‌ی مزو پلاژیک در عمق حدوداً 1000 متری (3280 فوتی) تا عمق حدوداً 4000 متری (13123 فوتی) گسترده شده است. نور خورشید به این منطقه نفوذ نمی‌کند. این منطقه سطح مواد غذایی بسیار پایینی دارد.
گونه‌های گیاهی حمایت شده : به خاطر فقدان نور، هیچ گیاهی در این منطقه وجود ندارد.
گونه‌های حیوانی حمایت شده : ماهی مرکب، ستاره دریایی، وال بزرگ، هشت پا، افعی ماهی، کوسه ریشه دار، خار داران. بیشتر ماهی‌ها نرخ متابولیسم پایینی دارند چون این منطقه فاقد مواد مغذی است. این ماهی‌ها چشمان ریز، پوست ظریف و شکننده، عضلات ضعیف و بدن لزجی دارند.